اهدافی که برای یکسری از بچه ها که به مدرسه عادی رفته و بعد از چند سال مردود ی آنها را به مدرسه استثنایی فرستادند ، بصورت تخصصی بیان می شود .
ویژگیهای کلی بچه های عقب مانده ذهنی
1- بزرگتر از همسن های خود هستند
2- تقریبا منزوی هستند و کودکان دیگر را نمی پذیرد .
3- از نظر آموزشی سطح آنها از سطح کلاسی پایین تر است .
ویژگیهای جزیی کودکان عقب مانده ذهنی
1- سن تقویمی آنها 6 تا 10 سال است
2- سن عقلی آنها زیر 6 سال است .
3- معمولا قبل از آمدن به کلاسهای ویژه در کلاس های عادی مردود شدند .
4- مدرسه را بخاطر عدم موفقیت شان دوست ندارند .
5- بعضی ها از نظر جسمی مشکل دارند .
۶- بعضی ها آسیب مغزی دارند .
7- از طرف دوستان کلاس عادی احتمالا با عدم انزوا و پذیرش روبرو هستند .
8- فعالیتهای ذهنی و اجتماعی آنها شبیه کودکان کودکستان یا آنهایی که تازه به کلاس اول آمده اند است .
9- تواناییهای جسمی آنها پایین تر از بچه های دیگر است .
اهدافی که برای برنامه کلاس ابتدایی در نظر داریم .
1- بهداشت روانی
2- بهداشت جسمی و ایمنی
3- آموزش والدین
4- شرکت در فعالیتهای اجتماعی و سازگاری اجتماعی .
5- رشد زبان .
6- تفکر مقداری ( کمی و کیفی )
7- فرآیندهای ذهنی بالاتر .
8- توانائیهای بینایی : تمیز دادن و حافظه
9- توانائیهای شنوایی : تمیز دادن و حافظه
10- توانائیهای حرکتی و عضلانی .
11- رشد گفتاری
12- طرز برخوردها و عادات
این بچه ها بمدرسه رفتند و دو الی سه سال مردود شدند که از نظر روانی روی آنها تاثیر می گذارد ، رفتار معلم و تشویق او حتی با کمی پیشرفت آنها خیلی مهم است . بر اساس تواناییهای آنها برنامه نویسی کنیم . تشویق برای عقب مانده ذهنی عامل پیشرفت خوبی است . معلم باید بتواند برای آنها احساس امنیت بوجود آورد ، این کار تا مقدار ی از نظر بهداشت روانی به سازگاری اجتماعی بر می گردد .
خیلی از این بچه ها کارهای شخصی خود : از نظر غذا خوردن ، مسواک کردن و ...... را نمی توانند انجام دهند و باید به آنها آموزش داده شود که کارهای خود را انجام دهند ، این آموزش باید عملی باشد .
والدین باید آموزش ببیند که مثلا : چطور از دستمال یکبار مصرف استفاده کنند و یا اینکه چکار کنند که بچه ها سرما نخوردند .
برای اینکه این بچه ها بین دوستان خود پذیرفته شود پاکیزگی ظاهر آنها خیلی مهم است . در کلاس باید بین فعالیتهای درسی و استراحت آنها تعادل باشد ( خسته کننده نباشد ) . حتی آموزش ایمنی باید بخشی از آموزش کلاسی باشد ( بمدرسه آمدند ، از خیابان عبور کردن ، آتش نشانی و ... ) . والدین باید با کادر مدرسه همکاری داشته و با همه معلم ها در تماس باشند ، با هم تبادل نظر کرده و برنامه را از معلم دریافت کنند . معلمین هنگام پیشرفت بچه والدین را خبر کنند ، نه وقتی که درس نخواندن و یا کار بدی انجام دادن . از والدین بخواهیم در خانه وسایلی برای آموزش به بچه ها درست کنند .
کودکان عقب مانده ذهنی از نظر سازگاری بابچه ها ی دیگر مشکل دارند . ما باید با آموزش در کلاس و گروه بندی آنها را در بازیها و گفتگوها شریک کنیم . یا آموزش هایی بین فعالیتهای کلاسی مانند : حرف زدن از طریق عروسک ، گفتگو با دیگران را به آنها یاد بدهند .
رشد زبان یکی از عواملی است که بچه های عقب مانده ذهنی را دچار مشکل می کند . یکسری موارد است که اگر بتوانند به آن دستیابی کنند یک مقدار به رشد زبان آنها کمک می کند . مثلا :
1-پیدایش گنجینه لغات ( یکسری لغت را نمی دانند که در صحبتهای خود بیاورند . )
2-پیشرفت در معانی و مفاهیم کلمات ( اگر معنی کلمه ی را نداند نمی توانند آن را در جای درست خود بکار ببرد ) .
3-توانایی کودک برای بیان منظور خویش ( چیزی را که در دل دارند بگویند ) معلم باید به بچه ها اجازه بدهد که حرف هایشان را بیان کنند و حرفهای آنها را تصحیح کند. ( زمان دادن و کمک در بعضی از اشارات ) . یا بوسیله سوال کردن به کودک اجازه بدهیم که حرف خود را کامل کند .
4-فعالیتهایی که نیاز به تنظیم داشته باشند ( رعایت یکسری دستورالعملها ) مثلا : برو از آنجا ( تخته سیاه ) گچ را بردار و به زهرا بده . اون باید بتوانددستورالعملها را تنظیم کند که کدام را اول انجام دهد .
5-استفاده از کتاب و مفاهیم
6- بچه ها را به سفر و گردش ببرند و به صورت عینی به آنها آموزش دهند .
7-پرسیدن یکسری معماهای ساده از بچه ها
8-از طریق سوالات : شناخت چند حیوان یا گل و ......
9-از طریق موسیقی آموزش داده شود .
10-تفکر مقداری ( کمی و کیفی ) مانند : بالا / پایین ، ریز / درشت ، چپ / راست و ... مشکل دارند . باید در فعالیتهای کلاسی آموزش داده شود . مانند : ماشین را بالا یا زیر میز بگذار . حتی شمارش اعداد را هم می توان یاد داد . بازی با کارت : کنار هم گذاشتن کارت ها که اعداد روی آن نوشته شده .
11-فرآیندهای فکری بالاتر یا والاتر : یکسری فعالیتها از نظر ذهنی فکر بالاتر می خواهد برای تقویت توانائیهای کودک در فرآیندهای فکری بالاتر .
1-11- استقرار : توانایی تعمیم دادن یک موضوع بر اساس یک رشته از رویدادها
2-11- قیاس یا استدلال کلامی یا توانایی نتیجه گیری از یک قضیه ساده .
3-11- توانایی کشف شباهتها و اختلافها .
4- 11-توانایی کشف نکته های انحرافی و نامربوط تصاویر و داستانها و زندگی واقعی
5-11-توانایی طرح ریزی به گونه ایی سازنده .
6-11- توانایی حل مسائل .
هنگامی که کودک بتواند در تمام این فعالیتها شرکت کند توانایی آن بالاتر می رود .